Ùn tắc nông sản biên giới: Mở thêm cửa khẩu vẫn thông quan “èo uột”

Trước tình trạng ùn tắc hàng hoá tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc, các cơ quan Bộ ngành Việt Nam đang nỗ lực đàm phán cùng phía Trung Quốc để tăng cường năng lực thông quan. Mới đây, tại tỉnh Quảng Ninh, tất cả các cửa khẩu Hoành Mô, Bắc Phong Sinh, Cửa khẩu quốc tế Móng Cái bao gồm cầu Bắc Luân 1, cầu Bắc Luân 2 và cầu phao km3+4 đã hoạt động trở lại.

Còn tại Cao Bằng các cửa khẩu Tà Lùng, Trà Lĩnh, Sóc Giang cũng đã thông quan. Mỗi ngày có khoảng 400 container hàng xuất khẩu, chủ yếu là hàng nông sản.

Tại Lạng Sơn, ngoài hai cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và đường sắt Bằng Tường - Đồng Đăng thì Cửa khẩu quốc tế Chi Ma cũng đã khôi phục. Tại cửa khẩu này ngày hôm qua cũng đã xuất đi khoảng 100 xe. Hiện trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đang còn trên 1.800 container vẫn đang ùn ứ.

Tuy nhiên, lượng xe thông quan hiện vẫn còn èo uột. Cụ thể, thông quan qua cửa khẩu TP Móng Cái (Quảng Ninh) mới là 255 phương tiện, trong đó, xe Việt Nam xuất cảnh là 9 chiếc, nhập cảnh 74; xe Trung Quốc xuất cảnh là 135 và nhập cảnh là 37. Về hàng hóa, trong ngày đầu thông quan trở lại, hàng nhập cảnh là 1.117 tấn hàng và 18 xe ô tô tự đổ, hàng xuất cảnh là 345 tấn.

Từ nay đến tết Nguyên đán chỉ có thể xử lý các xe đang tồn tại cửa khẩu, do đó cần dừng đưa xe hàng lên các cửa khẩu biên giới đang tắc nghẽn - Ông Trần Quốc Toản, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương.

Hiện tổng số xe tại cửa khẩu TP Móng Cái, Quảng Ninh đang làm thủ tục thông quan (bao gồm tại Cửa khẩu Bắc Luân 2, các bãi Vương Long, Trí Đức, Hoàng Tiến, Tây Bắc, không bao gồm lượng xe tại Km3+4) là 699 xe.

Trong đó, xe Việt Nam là 275 chiếc với 86 xe chở hoa quả, 82 xe chở hàng khác và xe không hàng là 107. Xe Trung Quốc là 424 với 50 xe có hàng và xe không hàng có hàng là 374.

Về tổng lượng xe lưu tại Cửa khẩu Bắc Luân II, TP Móng Cái là 630, trong đó, xe Việt Nam là 206, gồm xe có hoa quả là 48, hàng khác là 68, còn lại là xe không. Xe Trung Quốc lưu tại Cửa khẩu Bắc Luân II là 424 với 50 xe có hàng, 374 xe không hàng. Đến hết ngày 10/1, lượng xe Việt Nam lưu tại Trung Quốc là 131 xe.

Lãnh đạo Trạm Kiểm soát Biên phòng Cửa khẩu Bắc Luân II cho biết thêm, thời gian làm thủ tục thông qua phương tiện qua cửa khẩu được 2 bên thống nhất thực hiện trong 12 giờ/ngày. Với tốc độ thủ tục thông quan phía bạn kiểm soát chặt chẽ phục vụ công tác phòng chống Covid -19 như hiện nay, lượng xe Việt Nam thông quan không quá 150 xe/ngày, giảm hơn một nửa so với thời điểm cách đây 1 tháng.

Báo cáo tại cuộc họp với Phó Thủ tướng Lê Văn Thành mới đây, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết thêm, hiện nay, trên tuyến biên giới phía Bắc đã có 10 cửa khẩu, lối mở hoạt động.Trong đó, cửa khẩu quốc tế đang hoạt động là 4/7 cửa khẩu là Cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Ga quốc tế đường sắt Đồng Đăng (Lạng Sơn); Ga quốc tế đường sắt Lào Cai, cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành (Lào Cai); cửa khẩu chính đang hoạt động là 4/6 cửa khẩu; cửa khẩu phụ đang hoạt động là 2/21; các lối mở/điểm thông quan vẫn đang tạm thời đóng.

“Mặc dù các tỉnh biên giới đã liên tục khuyến cáo nhưng rải rác vẫn còn tình trạng tiếp tục đưa nông sản (chủ yếu là dưa hấu) lên cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), trung bình khoảng 10 xe/ngày”, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho biết. Hoạt động xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc đã có những chuyển biến bước đầu. Tuy nhiên, rủi ro vẫn còn, khó khăn vẫn có thể phát sinh trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn đang tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường.

Bên cạnh đó, các cửa khẩu Trung Quốc sắp dừng hoạt động để các tài xế, nhân viên hải quan, nhân viên bốc xếp hàng hóa… có thể về quê, thực hiện cách ly y tế và nghỉ tết.

“Các doanh nghiệp nên hạn chế việc đưa nông sản lên các cửa khẩu vào thời điểm hiện tại vì nếu hàng hóa bị kẹt tại cửa khẩu qua tết Nguyên đán sẽ hỏng. Nên để sau tết khoảng 2 - 3 tuần, sau đó xác định lại tình hình và yêu cầu của thị trường Trung Quốc để lên phương án cụ thể cho việc xuất khẩu”, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên kiến nghị.

Ông Nguyên cũng cho rằng, sau tết Nguyên đán, các cơ quan quản lý Nhà nước nên làm việc với các đơn vị vận chuyển, các hãng tàu để bố trí conatiner lạnh phục vụ cho việc xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp.

“Tại Trung Quốc, dịp tết Nguyên đán là một trong những dịp lễ lớn nhất trong năm. Người dân Trung Quốc có tập tục nghỉ tết Nguyên đán rất lâu. Trong khi năm nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên người lao động Trung Quốc khi về quê ăn Tết phải cách ly thêm 14 ngày. Tất cả những yếu tố đó làm cho khâu thông quan tại các cửa khẩu bên phía Trung Quốc trì trệ hơn rất nhiều vì chỉ cần thiếu một khâu thôi cả hệ thống cửa khẩu cũng không thể hoạt động”, ông Đặng Phúc Nguyên chia sẻ.