Sửa Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp: “Gỡ khó” cho sản xuất kinh doanh

Việc xây dựng Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) nhằm mục tiêu cải cách hệ thống chính sách thuế đến năm 2030, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh…

Đó là thông tin đại diện Bộ Tài chính chia sẻ xung quanh dự thảo sửa đổi Luật thuế thu nhập doanh nghiệp đang được cơ quan này lấy ý kiến hoàn thiện.

>>Đề xuất sửa quy định tạm nộp 75% thuế thu nhập doanh nghiệp

Vì sao phải sửa Luật?

Đại diện cơ quan soạn thảo cho biết, việc xây dựng Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) nhằm mục tiêu chung là thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng, Nhà nước về cải cách hệ thống chính sách thuế đến năm 2030; kịp thời tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, khơi thông, phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội; phù hợp với xu hướng cải cách thuế thu nhập doanh nghiệp của quốc tế; đảm bảo ổn định nguồn thu ngân sách nhà nước.

Theo đó, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp được thông qua ngày 3/6/2008 tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khoá XII có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2009 để thay thế cho Luật thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2003. Từ đó đến nay, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đã qua 2 lần sửa đổi, bổ sung vào năm 2013 và năm 2014 để xử lý các bất cập phát sinh trong thực tiễn và phù hợp với yêu cầu quản lý thuế trong từng giai đoạn.

Các chuyên gia cho rằng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành cần được nghiên cứu, rà soát để kịp thời sửa đổi, bổ sung nhằm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, định hướng của Đảng, của Nhà nước, góp phần cơ cấu lại ngân sách nhà nước theo hướng an toàn, bền vững, đồng thời, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, khuyến khích và thu hút đầu tư có chọn lọc để phát triển các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn và các ngành, lĩnh vực quan trọng theo định hướng phát triển của Nhà nước.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp , luật sư Nguyễn Đức Biên – Giám đốc Công ty Luật TNHH Đại La cho biết, việc sửa luật cũng đặt ra bởi cần đáp ứng các yêu cầu từ thực tiễn, đáp ứng các yêu cầu phát triển mới của nền kinh tế, đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Cũng theo vị luật sư này, kể từ khi ban hành đến nay, các nội dung của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và các Luật sửa đổi, bổ sung đã đi vào cuộc sống. Bên cạnh vai trò là đảm bảo nguồn thu quan trọng, ổn định cho ngân sách nhà nước, thực hiện chính sách phân phối lại trong nền kinh tế, chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp còn đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, tháo gỡ khó khăn, khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh xuất khẩu; thúc đẩy đầu tư vào các ngành, lĩnh vực, địa bản ưu tiên theo định hưởng, chiến lược của Đảng và Nhà nước trong từng thời kỳ.

Tuy nhiên, vị luật sư cũng cho biết, sau nhiều năm áp dụng thực thi trên thực tế, bối cảnh trong nước và quốc tế hiện nay đang có nhiều thay đổi, quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam ngày càng sâu rộng, sự phát triển của nền kinh tế nội địa ngày càng lớn, tác động đến mọi lĩnh vực kinh tế, đời sống, xã hội.

Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển của nền kinh tế và tăng cường hội nhập quốc tế đã xuất hiện nhiều các nhân tố mới, các nhu cầu mới như các hình thức giao dịch thương mại điện tử, đầu tư, kinh doanh các ngành nghề dựa trên nền tảng kỹ thuật số, kinh tế chia sẽ; các mô hình kinh doanh mới liên tục xuất hiện...,

“Điều này đòi hỏi cần phải rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cho phù hợp”, luật sư Biên nhận định.

Đồng quan điểm, nhiều ý kiến cũng cho rằng, với tình hình phát triển hiện nay và dự báo xu hướng phát triển thời gian tới, chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp cũng đã phát sinh một số hạn chế nhất định cần tiếp tục được nghiên cứu, hoàn thiện để phát huy hơn nữa vai trò của thuế thu nhập doanh nghiệp, bao gồm các quy định về thu nhập miễn thuế, thu nhập chịu thuế, các nguyên tắc liên quan đến việc xác định các khoản chi phí được trừ và không được trừ và về chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp.

Lĩnh vực, địa bàn được hưởng ưu đãi thuế trong thời gian qua có xu hướng mở rộng trong khi một số lĩnh vực cần ưu tiên khuyến khích lại chưa có chính sách ưu đãi (như ưu đãi thuế cho doanh nghiệp có quy mô nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp khoa học và công nghệ...).

Theo luật sư Tạ Anh Tuấn – Trưởng Văn phòng Luật Bách Gia Luật và Liên danh, những năm gần đây Quốc hội đã ban hành nhiều luật mới làm ảnh hưởng tới nội dung, kết cấu của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp như Luật Đầu tư 2020, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa... Đồng thời, các quy định về điều kiện, nguyên tắc áp dụng và chuyển tiếp ưu đãi thuế cũng đang phát sinh vướng mắc và có sự chưa đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

“Do đó, đòi hỏi cần phải rà soát, hoàn thiện các quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cho phù hợp”, luật sư Tạ Anh Tuấn nói.

>>Dự thảo Thông tư hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp với cơ sở xã hội hóa: Vẫn còn rào cản

Để xuất 4 nhóm chính sách lớn

Thông tin về dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho biết, mục tiêu cụ thể là góp phần tạo điều kiện thúc đẩy, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh; rà soát, sắp xếp lại chính sách ưu đãi thuế để khuyến khích, thu hút đầu tư phát triển các ngành, lĩnh vực và địa bàn ưu tiên theo định hướng của Đảng và Nhà nước.

Thực hiện ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp có quy mô nhỏ, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp để nuôi dưỡng và tạo nguồn thu ổn định trong tương lai. Đồng thời, mở rộng cơ sở thuế; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số quy định để chống gian lận, chống thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp, đảm bảo thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước.

“Sửa đổi bất cập trong quy định hiện hành để bảo đảm tính minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện của Luật, góp phần tham gia hiệu quả các sáng kiến, diễn đàn quốc tế về thuế”, đại diện Bộ Tài chính thông tin.

Được biết, để đạt được các mục tiêu sửa đổi Luật thuế thu nhập doanh nghiệp nêu trên, dự thảo sẽ tập trung giải quyết 4 nhóm chính sách lớn. Thứ nhất , mở rộng cơ sở thuế theo chủ trương của Đảng, Nhà nước và phù hợp thông lệ quốc tế thông qua việc điều chỉnh phạm vi, đối tượng, rà soát chính sách miễn, giảm thuế;

Thứ hai , sửa đổi, bổ sung các nội dung của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp nhằm giải quyết những vấn đề bất cập, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người nộp thuế;

Thứ ba , sửa đổi, bổ sung các nội dung nhằm đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật;

Thứ tư , sửa đổi, bổ sung các nội dung nhằm đảm bảo mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế, phù hợp với xu hướng phát triển.

Đối với nhóm chính sách đầu tiên, cơ quan soạn thảo cho biết, sửa đổi luật nhằm mở rộng cơ sở thuế theo chủ trương của Đảng, Nhà nước và thông lệ quốc tế thông qua việc rà soát, điều chỉnh chính sách ưu đãi thuế.

“Nhóm chính sách này nhằm khắc phục bất cập của các quy định về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành; khắc phục sự dàn trải trong ưu đãi thuế, hạn chế việc lồng ghép chính sách xã hội trong chính sách thuế, hạn chế quy định ưu đãi thuế tại các luật chuyên ngành để tăng tính trung lập, đồng bộ của chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp”, Bộ Tài chính thông tin.

Được biết, dự thảo sửa Luật lần này sẽ rà soát để sắp xếp lại lĩnh vực, ngành nghề, địa bàn ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng thu hẹp các địa bàn đã có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển, đồng thời tính tới mở rộng các lĩnh vực mới phát sinh, các đối tượng thực sự cần khuyến khích đầu tư, đảm bảo ưu đãi đúng đối tượng.

Đáng chú ý, nhóm chính sách sửa đổi, bổ sung các nội dung của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp nhằm giải quyết những vấn đề bất cập, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người nộp thuế được dư luận quan tâm.

Nguồn: Tạp chí Diễn Đàn Doanh Nghiệp.