Trước nhiều dự báo trái chiều về tăng trưởng GDP, Chính phủ vẫn kiên định mục tiêu đạt 8,3-8,5% trong năm 2025, coi đây là tiền đề để bứt phá và tránh rơi vào “bẫy thu nhập trung bình”.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần sự phối hợp đồng bộ của tất cả cấu phần kinh tế với những giải pháp đủ nhanh và mạnh.
Trong các báo cáo mới đây, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đạt khoảng 6,3% trong năm nay và 6% trong năm 2026. Trong khi đó, Ngân hàng Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam ở mức 6,1% trong năm nay - thấp hơn đáng kể so với dự báo trước (6,7%). Trước đó, Ngân hàng Thế giới (WB) cũng điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam xuống còn 5,8% cho năm 2025 và 6,1% cho năm 2026.
Ngược lại, nhiều định chế khác lại lạc quan hơn. Theo đó, Ngân hàng United Overseas Bank (UOB) đã nâng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2025 từ 6% lên 6,9%, sau khi kinh tế quý II tăng vượt kỳ vọng và các cuộc đàm phán thuế quan với Mỹ đạt kết quả tích cực. Văn phòng Nghiên cứu kinh tế vĩ mô ASEAN + 3 (AMRO) cũng nâng dự báo tăng trưởng năm 2025 của kinh tế Việt Nam lên 7%, cao hơn mức 6,5% đưa ra hồi tháng 4. CitiGroup nâng từ 6,6% lên 7%; Maybank nâng lên 7,3%. Trong nước, Nhóm nghiên cứu của BIDV thậm chí đã nâng dự báo cả năm 2025 lên 7,5-7,7% (kịch bản cơ sở) và 7,8-8,1% (kịch bản tích cực).
Sự trái chiều này phản ánh yếu tố bất định còn lớn, đặc biệt khi chính sách thuế đối ứng của Mỹ dự kiến áp dụng từ 1/8 có thể gây sức ép mạnh lên các ngành xuất khẩu chủ lực như điện tử, dệt may, gỗ, thủy sản. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết: “Nếu xuất khẩu sang Mỹ giảm 1%, tăng trưởng sẽ giảm 0,08%; giá xăng dầu trong nước tăng 10% có thể khiến tăng trưởng giảm 0,5%”.
Dù thừa nhận những tác động ngắn hạn, ADB vẫn đánh giá kinh tế Việt Nam có nền tảng vững vàng, trong khi Standard Chartered nhấn mạnh: “Một số chỉ số có thể chững lại nhưng Việt Nam đủ khả năng duy trì đà tăng trưởng”, ông Tim Leelahaphan, Chuyên gia kinh tế cấp cao của ngân hàng này, khẳng định.
Bộ Tài chính đã trình Chính phủ kịch bản tăng trưởng 8,3-8,5% và được Thủ tướng chấp thuận. Để đạt mục tiêu, ba động lực truyền thống đầu tư – tiêu dùng – xuất khẩu tiếp tục đóng vai trò trụ cột.
Theo kịch bản, tổng vốn đầu tư toàn xã hội 6 tháng cuối năm phải đạt khoảng 111 tỷ USD, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tăng trên 13%, còn kim ngạch xuất nhập khẩu tăng ít nhất 17%. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần nhấn mạnh phải đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, kích cầu tiêu dùng, đàm phán thuế quan để mở rộng xuất khẩu.
Nửa cuối năm là mùa cao điểm tiêu dùng và xuất khẩu, đây được coi là thuận lợi để tăng tốc. Các giải pháp đang được triển khai bao gồm chống buôn lậu, phát triển sản phẩm du lịch, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu từ quý III, cũng như chi trả kịp thời chế độ cho cán bộ và người lao động nhằm kích thích sức mua.
Các chuyên gia cho rằng tiêu dùng nội địa phải tăng tốc, vì đây là cấu phần lớn nhất trong GDP. Ông Huỳnh Hoàng Phương, chuyên gia phân tích độc lập, nhận định: Để GDP đạt 8,3-8,5%, tiêu dùng cuối cùng phải tăng khoảng 8%, tổng bán lẻ hàng hóa phải tăng 13%, trong khi nửa đầu năm mới đạt 8-9%.
Theo ông, cần giải quyết hai vấn đề: tâm lý phòng thủ do thị trường tài sản ảm đạm và chính sách kích cầu còn thiếu đồng bộ. Việc giảm 2% thuế VAT đến cuối năm 2026 là tích cực, nhưng đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân có thể tạo sức mua mạnh hơn. Chính sách này không chỉ kích cầu năm nay mà còn giúp tiêu dùng bứt phá trong 5 năm tới.
Đồng quan điểm, ông Lê Tự Quốc Hưng, Trưởng phòng Chiến lược thị trường VDSC, cho rằng mục tiêu 8% là thách thức nhưng cần đặt mục tiêu cao để tạo động lực phấn đấu. Ông kỳ vọng hai động lực chính trong 6 tháng cuối năm sẽ là đầu tư công và tiêu dùng.
PGS.TS Lê Hoàng Anh, Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM, chỉ ra nhiều động lực mới đang cùng lúc thúc đẩy tăng trưởng: Dòng vốn đầu tư tư nhân dự báo tăng mạnh nhờ môi trường kinh doanh cải thiện và các chính sách thuế - tín dụng hỗ trợ. Xu hướng đầu tư vào công nghệ cao, số hóa và năng lượng tái tạo nâng cao năng lực cạnh tranh. Tiêu dùng nội địa sôi động hơn nhờ tầng lớp trung lưu mở rộng và thế hệ trẻ ưu tiên sản phẩm chất lượng, ứng dụng công nghệ. FDI ổn định, tập trung vào chế biến, chế tạo và năng lượng tái tạo. Đầu tư công dẫn dắt, với kế hoạch giải ngân toàn bộ vốn trong năm, ưu tiên hạ tầng giao thông và năng lượng.
Ngoài ra, xu hướng nới lỏng tiền tệ trên thế giới và lạm phát giảm giúp Việt Nam có thêm dư địa mở rộng xuất khẩu, bù đắp tác động của thuế đối ứng Mỹ.
TS Nguyễn Xuân Thành, Đại học Fulbright Việt Nam, cảnh báo triển vọng tăng trưởng nửa cuối năm vẫn đối mặt nhiều rủi ro. Đà tăng xuất khẩu 14,5% trong 6 tháng đầu năm chủ yếu do doanh nghiệp Mỹ “mua trước” để tránh thuế mới, nên khó duy trì. Ở các thị trường khác như Trung Quốc và ASEAN, sức mua cũng giảm, hàng hóa Trung Quốc giá rẻ tạo áp lực cạnh tranh lớn.
Tiêu dùng nội địa dù là động lực chính nhưng vẫn chưa phục hồi rõ nét: doanh số bán lẻ giảm tốc từ tháng 5, tiêu thụ xăng dầu giảm, chỉ số PMI nhiều tháng dưới 50 điểm phản ánh tâm lý thận trọng của doanh nghiệp.
Trong bối cảnh này, đầu tư công được kỳ vọng là lực kéo chủ lực. Chính phủ đặt mục tiêu giải ngân 700.000 tỷ đồng trong năm 2025, tăng 21% so với năm trước - mức cao nhất trong nhiều năm. Tuy nhiên, theo ông Thành, để đạt mục tiêu GDP, tín dụng cả năm phải tăng 18-19%, vượt xa định hướng ban đầu 16%, đòi hỏi phân bổ vốn hợp lý để không tạo áp lực lãi suất.
Giới chuyên gia nhận định mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5% là rất thách thức nhưng cần thiết. “Nếu không đặt mục tiêu tham vọng, Việt Nam sẽ mãi ở mức trung bình và khó vượt bẫy thu nhập”, ông Huỳnh Hoàng Phương nhấn mạnh.
Chìa khóa nằm ở việc tăng tốc giải ngân đầu tư công, kích cầu tiêu dùng nội địa, đàm phán giảm áp lực thuế quan và mở rộng tín dụng có chọn lọc. Đồng thời, cải cách thể chế, cắt giảm thủ tục, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn sẽ tạo nền tảng vững chắc để đạt tăng trưởng cao, hướng tới tăng trưởng hai con số trong những năm tới.
Theo Diendandoanhnghiep.vn